Oosterhof Holman: “Met waterstofaggregaten realiseren wij emissieloze bouwplaatsen”

Het is nu zo’n vier jaar geleden dat Oosterhof Holman zich ging oriënteren op de inzet van waterstofaggregaten voor het realiseren van een emissieloze bouwplaats. Inmiddels deed de GWW-aannemer al op meerdere projecten praktische ervaring op. In samenwerking met onder andere Van Staveren, Entrance en Genpower richtte Oosterhof Holman zelfs een online kenniscentrum op over bouwen op waterstof. Een interview met R&D Engineer Jouke Sijtsma.

Innovatief werken is een van de kernactiviteiten van Oosterhof Holman en met een eigen afdeling R&D zoekt het bedrijf continu naar manieren om haar werkwijze en projecten te verduurzamen. Jouke Sijtsma houdt zich hier vanuit het eigen ingenieursbureau van Oosterhof Holman – Ohpen Ingenieurs – dagelijks mee bezig.

Emissieloze bouwplaats

“Zo’n drie jaar geleden zijn we gestart met een subsidietraject, met het doel de inzet van waterstofaggregaten op de bouwplaats te versnellen. We werken regelmatig op plekken dichtbij Natura2000 gebieden en gebruiken in deze situaties elektrisch materieel. Op die plekken bevindt zich echter geen netaansluiting om ons materieel op te laden. Waterstof was daarom voor ons een interessante optie voor onze bouwplaatsen.”

“Daar zit ook een sterke intrinsieke motivatie achter. Ons werk is het aanleggen van infrastructuur, maar we zeggen altijd: het gaat om het grote geheel. Onze kreet is ook: Denk groter. We willen een beter leefklimaat creëren. Dat betekent ook: minder CO2 uitstoten. De inzet van waterstof helpt daarbij. Waterstofaggregaten met brandstofceltechnologie zijn de enige aggregaten zonder uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof.”

Innoveren met waterstof

Oosterhof Holman besloot eerst om zelf een waterstof brandstofcel te ontwikkelen. “Daar leerden we veel van, vooral over hoe zo’n systeem werkt. We hebben deze waterstof brandstofcel voor een aantal projecten toegepast. Dit exemplaar was 10 of 20 kVA, wat al snel te weinig vermogen bleek te zijn voor onze bouwprojecten. Zo kwamen we bij Genpower terecht.”

Bewezen technieken

“Met Genpower hadden we meteen een klik. Als je met innovatie bezig bent, kom je altijd uitdagingen tegen. Dan wil je partners die met je meedenken. Waar je snel mee kan schakelen. Genpower heeft directe en korte lijnen. We hadden al bij de kennismaking het gevoel dat de samenwerking goed zou worden opgepakt en dat blijkt inderdaad zo te zijn.”

“We zijn ook te spreken over de materieelstukken die Genpower aanbiedt. Genpower werkt voor de waterstofaggregaten samen met EODev en de bewezen brandstofceltechnologie van Toyota. Dat zijn gevestigde namen, die techniek spreekt aan.”

Samen optrekken

We werken nu een jaar samen en in dat jaar voorzagen we drie projecten van Oosterhof Holman van waterstofaggregaten.

Jouke: “Bij het eerste project was het werken met dit aggregaat nieuw voor ons. Genpower bood ons uitstekende begeleiding. Door op de bouwplaats uit te leggen hoe alles werkt en het systeem te installeren en door goede instructies te leveren. Om de veiligheid van onze bouwplaatsmedewerkers te waarborgen, stellen wij diverse V&G-documenten op. We kunnen de V&G-documenten van Genpower daar een-op-een in gebruiken. Dat scheelt ons onderaan de streep weer tijd.”

Betrouwbaar systeem

“Verder weten we dat Genpower voor ons klaarstaat en dat is een fijn gevoel. Alhoewel we niet veel hulp nodig blijken te hebben als het systeem eenmaal draait. Het is heel betrouwbaar. We hebben nu bij elkaar 20 weken lang waterstofaggregaten ingezet en één keer een klein storinkje gehad. Genpower pakte dat meteen goed en vlot op.”

Veel leren uit data

“Daarnaast leren we veel van de data uit het aggregaat. Die data ontvangen we van Genpower. We zien daardoor precies hoe het waterstofaggregaat heeft gepresteerd. Aan de hand van die gegevens kunnen we betere afwegingen maken bij de inzet van waterstofaggregaten.”

“Voor een emissieloze bouwplaats is een alternatief voor de inzet van waterstof bijvoorbeeld het volledig werken met batterijpacks. Die batterijpacks moeten echter wel worden opgeladen. In ons geval – met bouwplaatsen ver van netaansluitingen – betekent dat: veel transporten, namelijk van de bouwplaats naar de oplaadplek en weer terug. Veelal elke dag.”

“Met de data uit de waterstofaggregaten, kunnen wij op basis van de kengetallen steeds beter onderbouwde keuze maken in onze laadvoorziening voor de toekomstige bouwplaats. Zetten we voor een emissieloze bouwplaats een batterijpack in of een waterstofaggregaat? Als aannemer wil je immers de meest kostenefficiënte oplossing aanbieden.”

Continu optimaliseren

“Wat we nu bijvoorbeeld doen is een batterijcontainer bíj het waterstofaggregaat plaatsen. Als we het materieel opladen, laden we ook de batterij op. Die batterij levert vervolgens energie op de momenten dat we slechts een kleine energievraag hebben. Zo voorkomen we dat medewerkers het waterstofaggregaat voor elke kleine energievraag, zoals koffiezetten, aan moeten zetten. Bovendien is het veiliger, want we hoeven niet vaker dan nodig het waterstofaggregaat aan en uit te zetten. En we gaan zo efficiënt mogelijk om met de opgewekte stroom. Dat is een mooie optimalisatie.”

Geen emissies, geen geluidsoverlast

“Doordat we zoveel inzicht hebben via data, weten we nu ook dat de kosten voor een waterstof- of dieselaggregaat vanaf een bepaalde energievraag op de bouwplaats ongeveer gelijk zijn. Soms is waterstof goedkoper. Bijkomend voordeel van waterstof is dat een waterstofaggregaat voor bouwplaatsmedewerkers niet heel anders is om mee te werken dan een dieselaggregaat. Bovendien heb je geen laadstress, wat je bij de inzet van batterijpacks wel kan hebben. Groot voordeel van beide ten opzichte van dieselaggregaten is natuurlijk dat je geen emissies hebt, maar ook geen geluidsoverlast. Vooral dat laatste krijgen we ook terug van onze bouwplaatsmedewerkers. Dat wordt als prettig ervaren.”

Bouwenopwaterstof.nl

Oosterhof Holman merkt dat er veel interesse is in de markt. “Iedereen vindt het interessant dat wij al zoveel ervaringen opdoen met waterstof. Regelmatig komen andere partijen bij ons kijken op de bouwplaats. En we krijgen veel vragen. Dat is een van de redenen dat we in samenwerking met andere partijen het online kenniscentrum bouwenopwaterstof.nl hebben opgezet. Daar delen we onze kennis.”

“Waterstofaggregaten inzetten op de bouwplaats is nog zo nieuw dat er vanuit de overheid nog geen handvatten en regels voor zijn. Daarom delen wij op de website onder andere een handboek. We laten dat nu in samenwerking met de Topsector Energie valideren. Zodat aannemers, gemeenten en provincies straks over getoetste handvatten beschikken en goed en veilig met waterstofaggregaten aan de slag kunnen, ook als er nog geen officiële wet- en regelgeving is.”

Actief kennis delen

Jouke verwacht nog veel van waterstof. “Het is natuurlijk afhankelijk van de factoren op en rondom een bouwplaats welke laadstrategie je toepast. Wij hebben in onze zoektocht naar manieren om een emissieloze bouwplaats te realiseren verschillende routes verkend. Voor ons – met bouwplaatsen ver van netaansluitingen – is waterstof een hele goede oplossing. Wij zetten de ingezette lijn voort en ik hoop dat we in de toekomst op steeds grotere projecten waterstofaggregaten toepassen. Er zijn ook steeds meer veelbelovende initiatieven in Nederland om waterstofproductielocaties op te zetten. Dat geeft vertrouwen dat de kosten voor de inzet van waterstof verder gaat dalen.””

“Door de vragen die wij krijgen van andere bedrijven, weten we bovendien dat veel bedrijven met waterstof aan de slag willen. Tegen hen zou ik willen zeggen: wij delen onze kennis graag en ik weet dat Genpower dat ook doet. Schroom dus niet om contact op te nemen. We hebben elkaar in de energietransitie nodig.”